Jehowa - Imię Boga w literaturze polskiej do końca XX wieku

1. Szalom ASZ – (ur. w Kutnie, żydowski prozaik, dramaturg i eseista piszący w języku jidysz)

przełożył Michał Friedman – (polski pedagog i tłumacz z języka hebrajskiego i jidysz)

Część Pierwsza

(...)

Rozdział Czwarty
Kim był Poncjusz Piłat?

(...)
Zbuntowały je przeciw bogom rzymskim i jednały dla Jehowy.
(...)

Rozdział Piąty
Wkraczamy do Jerozolimy.

(...)
Muszę przyznać, że kiedy zobaczyłem ten wielobarwny tłum,
tych różnorodnych ludzi z bliskich i dalekich krajów, którzy przybyli tu,
aby wejść do Świątyni Jehowy, zrozumiałem i wysoko oceniłem mądrość władców Rzymu,
którzy starali się zawsze utrzymywać dobre stosunki z Żydami.
(...)
Widocznie Jehowa zazdrosny był o wyobraźnię ludzką i z tego chyba powodu nie zezwolił,
aby w Jego przybytku była jakakolwiek ozdoba.
(...)

(...)

2. Frans Gunnar BENGTSSON – (szwedzki pisarz, poeta i biograf)

Rudy Orm - (Röde Orm) - (powieść)

Rudy Orm

przełożył Zygmunt Łanowski - (polski tłumacz)

TOM I

NA ZACHODNICH SZLAKACH

PROLOG

O TYM, JAK WIODŁO SIĘ GOLONYM GŁOWOM W SKANII
ZA CZASÓW KRÓLA HARALDA SINOZĘBEGO

(...)
W niewoli u Smalandczyków niektórzy z ludzi o golonych głowach zapuszczali włosy,
wyrzekali się Jehowy i przykładali się dobrze do pracy.
(...)

(...)

3. William BLAKE – (angielski poeta, pisarz, rytownik, malarz, drukarz i mistyk)

Epilog "Bram Raju" - (wiersz)

(...)

Mimo, że jesteś Czczony pod Imieniem Boga:
Jezusa i Jehowy, to jesteś jedynie
Synem Poranka wśród mijania Nocy
I snem zagubionego pod Zboczem Wędrowca.

przełożył Krzysztof Puławski - (polski tłumacz)

Zaślubiny nieba i piekła - (poemat)

(...)
Widzimy to w Ewangelii, kiedy Jezus modli się do Ojca,
aby przysłał mu pocieszyciela lub Pragnienie, by Rozum miał na czym budować swe Idee;
Jehowa z Biblii jest tu nikim innym jak tym, który przebywa w płomieniach.
Po śmierci Chrystusa stał się on Jehową.
(...)

(...)

przełożył Krzysztof Puławski - (polski tłumacz)

4. Edward BULWER-LYTTON – (brytyjski polityk, poeta i pisarz)

Ostatnie dni Pompejów - (The Last Days of Pompeii) - (powieść historyczna)

przekład i opracowanie Leo Belmont - (polski eseista, poeta, prozaik, znawca i tłumacz literatury
francuskiej i rosyjskiej. Założyciel Polskiego Związki Esperantystów)

(...)

ROZDZIAŁ XXXI

(...)
Ten nastrój naszeptywał im słowa hiperbolicznych klątw proroków Izraela, Ezechielów,
Jeremiaszów i Izajaszów i gniewne wezwania psalmisty do Jehowy.(...)

(...)

5. C.W. CERAM - pseudonim literacki
właściwie Kurt Wilhelm MAREK – (niemiecki dziennikarz, pisarz i krytyk)

Bogowie, groby i uczeni - (Götter, Gräber und Gelehrte) - (powieść o archeologii)

przełożył Jerzy Nowacki - (polski tłumacz)

(...)

III. KSIĘGA WIEŻ

Rozdział osiemnasty

PISMO ŚWIĘTE OPOWIADA

O spadających niby miecz sprawiedliwości najazdach Asyryjczyków opowiada Biblia, o budowie wieży Babel,
o pysznej Niniwie, o siedemdziesięcioletniej niewoli Żydów, o Nabuchodonozorze.
Opowiada o sądzie bożym nad "wielką nierządnicą", o naczyniach gniewu Jehowy,
które siedmiu aniołów wylewało na krainę nad Eufratem.
(...)

(...)

Rozdział dwudziesty piąty

ETEMENANKI, CZYLI WIEŻA BABEL

(...)
I znowu spod skorupy legend wyłuskane zostało prawdziwe ziarno Biblii.
Daniel, któremu tutaj w Babilonie w jaskini lwa objawił się cud Jehowy,
wykazał bezsilność smoka wobec jego Boga, który stać się miał Bogiem następnych tysiącleci.
(...)

(...)

6. Agatha CHRISTIE – (angielska autorka powieści kryminalnych.
Najbardziej znana na świecie autorka kryminałów oraz najlepiej sprzedająca się autorka wszech czasów)

Dwanaście prac Herkulesa - (The Labours of Hercules) - (zbiór opowiadań)

przełożyła Grażyna Jesionek - (polska tłumaczka)

(...)

Stado Gerionesa

(...)

(...)
- Wtem nadleciały kruki, kruki Odyna. Leciały z północy.
Spotkały się z krukami Eljasza i razem krążyły na niebie, pikowały, wydziobywały oczy ofiarom...
słyszałem jęki i zgrzyt zębów, a głos krzyknął:
"patrz na sakrament, w tym bowiem dniu Jehowa i Odyn połączą się braterstwem krwi!"
A potem księża rzucili się na swe ofiary, wznosząc noże, kalecząc je i...
(...)

(...)

7. James CLAVELL – (pisarz, scenarzysta, reżyser, bohater II wojny światowej, jeniec. Brytyjczyk urodzony w Australii, który później przyjął obywatelstwo amerykańskie)

Król szczurów - (King Rat) - (powieść)

Król szczurów

z angielskiego przełożyli Małgorzata i Andrzej Grabowscy - (polscy tłumacze)

(...)

Księga druga

(...)

XIII

(...)
Bogu nie sprawi różnicy, czy pozdrawiany będzie jako Chrystus, Budda, Jehowa czy nawet przez "Ty",
bo będąc Bogiem, wie przecież, że jesteśmy tylko ograniczonymi istotami i nasza wiedza jest niewielka.
(...)

(...)

8. Marina CWIETAJEWA – (rosyjska poetka)

Poemat Kresu - (poemat)

przekład Joanna Salamon - (polska poetka oraz tłumaczka literatury rosyjskiej i serbskiej)

(...)

- Jutro z zachodu słońce wybłyśnie!
- Dawid zerwie z Jehową!
- Co my robimy? - Rozstajemy się.
- Nic mi nie mówi to słowo

(...)

..
9. Erich von DÄNIKEN – (szwajcarski pisarz i publicysta,
autor koncepcji wpływu istot pozaziemskich na życie ludzi w czasach przedhistorycznych)

Objawienia - (Erscheinungen) - (literatura popularnonaukowa)

przełożył Jan Forest - (polski tłumacz)

(...)

II. Ewangelie + listy apostolskie + księgi prorocze + księgi historyczne = słowo Boże?

(...)

Drugi Sobór

(...)
W tym samym czasie w kościołach katolickich zdobywały sobie obywatelstwo
radosne liturgiczne przyśpiewy "Alleluja" i "Chwalcie Jehowę".
(...)

(...)

10. Lloyd C. DOUGLAS – (amerykański pisarz, swego czasu jeden z najbardziej popularnych autorów amerykańskich, mimo, że zaczął pisać dopiero po ukończeniu 50 lat)

Szata - (The Robe) - (powieść)

przełożyła Maria Skibniewska - (polska tłumaczka, głównie angielskiej i francuskiej literatury pięknej)

(...)

Rozdział 4

(...)
Ich Bóg, Jehowa - a mają tylko tego jednego - interesuje się wyłącznie Żydami.
Nie można by tej wierze nic zarzucić z moralnego punktu widzenia,
gdyby nie to, że ten ich Jehowa stworzył świat i wszystkich jego mieszkańców;
nie obchodzą go jednak inne ludy, tylko Żydzi są jego dziećmi.
Uważa widocznie, że reszta ludzkości sama da sobie radę.
Gdyby Żydzi twierdzili, że Jehowa jest po prostu lokalnym bóstwem...
(...)

(...)

(w publikacji Imię Boga w formie Jehowa występuje wielokrotnie - zobacz skany)

11. Umberto ECO – (włoski filozof, pisarz i felietonista, eseista, bibliofil. Profesor na Uniwersytetach we Florencji oraz w Bolonii. Uhonorowany licznymi tytułami doktora honoris causa)

Imię róży - (Il nome della rosa) - (powieść)

Imię róży

przełożył Adam Szymanowski - (polski tłumacz książek z języków włoskiego, francuskiego i angielskiego)

(...)

Dzień siódmy

Noc

(...)
Ale w tym dniu Kościół musi wiedzieć, jak raz jeszcze narzucić regułę konfliktu.
Nie budzi naszego strachu bluźnierstwo, gdyż nawet w przeklinaniu Boga
rozpoznajemy daleki obraz gniewu Jehowy, który przeklina zbuntowane anioły.
(...)

(...)

Wahadło Foucaulta - (Il pendolo di Foucault) - (powieść)

przełożył Adam Szymanowski - (polski tłumacz)

Wahadło Foucaulta

(...)

BINA

(...)

Sub umbra alarum tuarum, Jehova.

(Fama Fraternitatis, w: Allgemeine und general Reformation,
Cassel, Wessel, 1614 zakończenie)

(...)

CHESED

(...)

(...)
Sub umbra alarum tuarum Jehova.
(...)

(...)

12. Anatole FRANCE – (francuski poeta, powieściopisarz, krytyk, bibliofil i historyk.
Laureat Literackiej Nagrody Nobla)

Bogowie łakną krwi - (Les dieux ont soif) - (powieść)

Bogowie łakną krwi

przełożył Jan Sten - (właściwie Ludwik Bruner - polski chemik, krytyk literacki, poeta, nowelista i tłumacz)

(...)

XIX

(...)
Jakobini na miejsce Jehowy stawiali boga jakobińskiego, aby jakobinizm z większej wysokości schodził na świat;
a że i jedni, i drudzy pojąć nie mogli, by można być tak głupim i wierzyć w jakąś religię objawioną
- a ojcu Longuemare nie zbywało na rozumie - uważali go przeto za obłudnika.
(...)

(...)

Bunt aniołów - (La Révolte des anges) - (powieść)

przełożył Stefan Flukowski - (polski pisarz i poeta, także tłumacz)

(...)

ROZDZIAŁ DWUDZIESTY PIERWSZY

Dalszy ciąg i zakończenie opowiadania.

(...)
Pochyliłem przed nim me czoło zdobne rogami i wymruczałem doń te oto przyjazne słowa:
- Niech was, panie, stary Jehowa ma w swej opiece! Pan go zna dobrze.
(...)

(...)

ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY

Który opowiada o pewnej sprawie honorowej oraz gdzie będzie można osądzić, czy prawdą jest,
co utrzymuje Arkadiusz, że doświadczenie płynące z naszych błędów czyni nas lepszymi.

(...)
- Proszę pana - odpowiedział Kajetan - nie wierzę na tyle w Jehowę, abym mógł wierzyć w jego anioły.
- Ten, którego nazywa pan Jehową, jest w rzeczywistości ciemnym i ordynarnym demiurgiem
imieniem Jaldabaoth.
(...)

(...)

Gospoda pod Królową Gęsią Nóżką - (La Rôtisserie de la reine Pédauque) - (powieść)

przełożył Jan Sten - (właściwie Ludwik Bruner - polski chemik, krytyk literacki, poeta, nowelista i tłumacz)

(...)

(...)
Nazywa się Adonai, Tetragrammaton, Jehowa, Theos, Athanatos, Ischyros i tak dalej, i tak dalej.
(...)
Wiedzcie więc, że człowiek wyszedł był z rąk Jehowy obdarzony wiedzą doskonałą,
którą utracił później; w chwili narodzin swych był bardzo potężny i mądry.
Wynika to z ksiąg Mojżesza, należy tylko dobrze je rozumieć. Przede wszystkim, jasne jest,
że Jehowa, skoro on właśnie świat stworzył, nie jest Bogiem, lecz tylko potężnym demonem.
(...)

(...)

(w publikacji Imię Boga w formie Jehowa występuje wielokrotnie - zobacz skany)

Pan Bergeret w Paryżu - (Monsieur Bergeret à Paris) - (powieść)

przełożył Julian Rogoziński - (polski tłumacz z języka francuskiego, krytyk literacki, eseista)

(...)

XXV

(...)
Ale któż zamysły Jehowy przeniknąć zdoła?
(...)

(...)

13. Théophile GAUTIER – (francuski poeta, pisarz, dramaturg, krytyk literacki)

Romans mumii - (Le Roman de la momie) - (powieść)

przekład Bronisława Neufeldówna

(...)

XII

(...)
- Pójdę - rzekła spokojnie Tahoser.
- To nie dosyć - ciągnął dalej Poeri. - Twoje bogi nie są moimi bogami, twoje bogi ze spiżu, z bazaltu i granitu, tworzone ręką człowieka, potworne bałwany o głowie krogulca, małpy, ibisa, krowy, szakala, lwa,
przybierające maski zwierzęce, jak gdyby onieśmielała je twarz ludzka, w której jaśnieje odblask Jehowy.
Powiedziane jest: "Nie będziesz czcił ani kamienia, ani drzewa, ani metalu".
(...)

(...)

XIV

(...)
To warunek, domagający się, żeby się wyrzekła fałszywych bogów i czciła Jehowę,
zniewolił do ucieczki tego przybranego diabła.
(...)

(...)
- Strzeż się, faraonie - rzekła Tahoser, pomna słów Poeriego o potędze Jehowy - nie dopuść,
aby pycha kamienną opoką pokryła twoje serce.
(...)

(...)

14. Edward GIBBON – (wybitny brytyjski historyk XVIII w. Także członek parlamentu)

Zmierzch Cesarstwa Rzymskiego - (The History of the Decline and Fall of the Roman Empire) - (jedna z najsławniejszych książek historycznych)

Tom II

przełożyła Zofia Kierszys - (polska tłumaczka książek z języka angielskiego)

Rozdział piętnasty

POCHÓD RELIGII CHRZEŚCIJAŃSKIEJ ORAZ POGLĄDY, OBYCZAJE,
STAN LICZEBNY I WARUNKI ŻYCIA PIERWSZYCH CHRZEŚCIJAN

(...)
Gdy w huku piorunów zostało z Syjonu zesłane prawo,
gdy przypływy oceanu i obroty planet zatrzymały się dla wygody Izraelitów,
gdy natychmiastowym następstwem ich pobożności bądź nieposłuszeństwa były nagrody lub kary doczesne,
buntowali się oni stale przeciw widzialnemu majestatowi swego boskiego Króla,
umieszczali w przybytku Jehowy bożków innych narodów i brali za wzór wszelkie fantastyczne obrzędy,
jakie tylko praktykowano w namiotach Arabów czy miastach Fenicji.
(...)
Wydaje się, że religia Mojżeszowa została ustanowiona zarówno dla jednego jedynego narodu,
jak i dla jednego jedynego wyodrębnionego kraju; i gdyby ściśle stosowano się do rozkazu,
aby każdy mężczyzna trzy razy na rok stawiał się przed Jehową w Świątyni Jerozolimskiej,
rozprzestrzenienie się kiedykolwiek poza ciasne granice Ziemi Obiecanej byłoby dla Żydów niemożliwością.
(...)

15. Allen GINSBERG – (amerykański poeta, aktor i scenarzysta)

Skowyt - (Howl) - (poemat)

Skowyt

przekład Grzegorz Musiał - (polski poeta, pisarz, tłumacz z języka angielskiego, doktor nauk medycznych)

(...)

(...)
Moloch którego drapacze stoją wzdłuż ulic jak nieskończone szeregi Jehowów!
(...)

16. Johann Wolfgang von GOETHE – (najwybitniejszy niemiecki poeta okresu romantyzmu i jeden z najbardziej znaczących w skali światowej, dramaturg, prozaik, uczony, polityk, wolnomularz)

Dywan Zachodu i Wschodu - (West-östlicher Divan) - (zbiór liryków)

(...)

MATHAL NAME
KSIĘGA PRZYPOWIEŚCI

(...)

DOBRZE JEST (Es ist gut)

W raju przy blasku księżyca Jehowa
Ujrzał śpiącego Adama - bez słowa
Położył Ewkę u śpiącego boku,
I ona także zasnęła głęboko.
(...)

(...)

przełożył Leopold Lewin - (polski poeta oraz tłumacz poezji niemieckiej, rosyjskiej i radzieckiej)

(...)

17. Robert GRAVES – (angielski poeta i prozaik. Autor ponad 120 książek.
Wykładowca literatury angielskiej na uniwersytecie w Kairze. Także profesor uniwersytecki w Oksfordzie)

Mity greckie - (The Greek Myths) - (mitologia)

przełożył Henryk Krzeczkowski – (polski tłumacz, pisarz i publicysta)

1. PELAZGIJSKI MIT O STWORZENIU

(...)
1. (...) W Sumerze nosiła imię Jahu ("wzniosła gołębica"); tytuł ten później przeszedł na Jehowę jako stwórcę.
(...)

(...)

4. FILOZOFICZNY MIT O STWORZENIU

(...)
3. Podobnie w talmudycznej wersji stworzenia archanioł Michał - odpowiednik Prometeusza -
stworzy Adama z pyłu nie na rozkaz "Matki Wszystkiego, co Żyje", lecz na rozkaz Jehowy.
Potem Jehowa tchnął w niego życie i dał mu Ewę, która,
podobnie jak Pandora, przynosi nieszczęście ludzkości (zob. 39j).
(...)

(...)

(w publikacji Imię Boga w formie Jehowa występuje wielokrotnie - zobacz skany)

..
18. Charles HAINCHELIN – (francuski pisarz i działacz polityczny)

Pochodzenie religii - (Les origines de la religion) - (literatura popularnonaukowa)

przełożył z języka francuskiego Jan Szczepański - (polski tłumacz)

CO TO JEST RELIGIA

IDEOLOGICZNY CHARAKTER RELIGII

(...)
Animizm, wiara w świat duchów, jest bardzo widoczny we współczesnych religiach,
w których spotykamy wiarę w Jehowę, Boga, Allaha.
(...)

RELIGIA PIERWOTNA

(...)

PIERWOTNE FORMY RELIGII

Magia pierwotna

(...)
Jehowa powiedział Mojżeszowi: "albowiem dusza wszelkiego ciała we krwi jego jest;
a Ja dałem wam ją na ołtarz ku oczyszczeniu dusz waszych;
bo krew jest, która duszę oczyszcza" (Księga Kapłańska, rozdz. 17, § 11).
(...)

(...)

ROZWÓJ OBRZĘDÓW ROLNICZYCH

(...)
I czy nie można by wytłumaczyć w ten sam sposób sławnego kultu "złotego cielca",
przeciwko któremu walczył Jehowa po wyjściu z Egiptu,
zważywszy, że cielę było totemem klanu Leo, klanu krowy?
(...)

(...)

(w publikacji Imię Boga w formie Jehowa występuje wielokrotnie - zobacz skany)

19. Heinrich HEINE – (poeta niemiecki epoki romantyzmu.
Robert Schumann i Franz Schubert do wielu jego utworów napisali muzykę)

Baltazar - (Belsazar) - (wiersz)

przełożył Stanisław Łempicki – (polski uczony, pisarz, profesor historii oświaty i szkolnictwa Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza. Członek założyciel Towarzystwa Przyjaciół Ossolineum
we Wrocławiu. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski)

(...)

Padł rozkaz pyszny niczym raca.
Pobiegł niewolnik – i już wraca

niosąc na głowie czasze, dzbany
z świątyń Jehowy zrabowane.

Zabłysnął w ręku poganina
puchar ofiarny pełen wina,

a król – spełniwszy go do dna –
zawoła z pianą u warg: «Ja

stoję tu, władca Babilonu,
i drwię, Jehowo, z Twego tronu!»

(...)

Niemcy - Baśń Zimowa - (Deutschland. Ein Wintermärchen) - (satyra)

Niemcy - Baśń Zimowa

przełożył Józef Jankowski – (polski pisarz, poeta, dziennikarz i tłumacz)

(...)

Rozdział XXII

(...)

Wyzionął ducha człek szlachetny,
Syt doczesnego plonu,
I jako seraf przejaśniony
Legł u Jehowy tronu.

(...)

Rozdział XXIII

(...)

Był Fuchs, poganin zaślepiony,
Wróg osobisty Jehowy.
(...)

(...)

Rozdział XXVII

(...)

Czy będzie to jakiś nowy bóg,
Olimpu banda stara,
Czy nawet Jehowa - kpij sobie z nich.
Lecz od poety wara!

(...)

Uczta Baltazara - (Belsazar) - (wiersz)

(...)

Król w świętokradzką porywa dłoń
Naczynie święte - nalewa doń

Wina po brzegi i jednym tchem
Wychyla rycząc w szaleństwie swem:

"Jehowa! użyj wszechwładzy twej!
Król Babilonu urąga jej!"

(...)

przełożył Adam Mieleszko-Maliszkiewicz – (polski tłumacz)

20. Joseph HELLER – (amerykański pisarz, wykładowca języka angielskiego)

Paragraf 22 - (Catch-22) - (powieść biograficzna)

Paragraf 22

przełożył Lech Jęczmyk – (polski eseista, publicysta, redaktor i tłumacz)

(...)

2. CLEVINGER

(...)
- Jesteś wariat - krzyczał głośno Clevinger ze łzami w oczach. - Masz kompleks Jehowy.
- Dla mnie wszyscy są Natanielami.
Clecinger przerwał swoją orację wietrząc jakiś podstęp.
- Kto to jest Nataniel? - spytał.
- Jaki Nataniel? - rzucił niewinnie Yossarian.
Clevinger zręcznie ominął pułapkę.
- Według ciebie każdy jest Jehową. Jesteś nie lepszy niż Raskolnikow...
(...)

(...)

21. Thor HEYERDAHL – (norweski odkrywca i podróżnik, antropolog i archeolog)

Fatu Hiva - (Fatu Hiva) - (relacja słynnego podróżnika)

przełożył Bronisław Zieliński – (polski tłumacz)

(...)

W dolinie ludożerców

(...)
- Tei - zapytałem - czy ty wierzysz w Tiki?
- E - odrzekł Tei. - Tak. Jestem katolikiem, jak dzisiaj każdy, ale wierzę w Tiki.
(...)
- My nazywamy to ahi - powiedział, po czym zapytał o norweskie imię boga, który stworzył człowieka.
- Jehowa - odparłem.
(...)
Był katolikiem, lecz zachowywał dawną wiarę. Dla niego Tiki był Jehową.
(...)

(...)

..
22. Victor HUGO – (francuski pisarz, poeta, dramaturg, a także polityk.
Największy przedstawiciel literatury francuskiej okresu romantyzmu)

Człowiek śmiechu - (L'homme qui rit) - (powieść)

Człowiek śmiechu

tłumaczyła Hanna Szumańska-Grossawa – (polska tłumaczka)

(...)

CZĘŚĆ DRUGA

Z ROZKAZU KRÓLA

(...)

Księga druga

GWYNPLAINE I DEA

(...)

BŁĘKIT W CIEMNOŚĆ

(...)
Iluż to ludzi mniemało zanosić modły do Jowisza, a prośba ich doszła do Jehowy!
(...)

(...)

Nędznicy - (Les Misérables) - (powieść)

Nędznicy

przełożyła Krystyna Byczewska - (polska tłumaczka)

Część Pierwsza

FANTYNA

Księga pierwsza

SPRAWIEDLIWY

(...)

VIII. Filozofia po kieliszku

(...)
Księże biskupie, nuży mnie hipoteza Jehowy.
(...)
Dla dzieci - Baba Jaga, a dla dorosłych - Jehowa.
(...)

(...)

Część Trzecia

MARIUSZ

Księga pierwsza

PARYŻ OGLĄDANY W SWOIM ATOMIE

(...)

IX. Stary duch galijski

(...)
W obecności samego Jehowy skakałby na jednej nodze po stopniach wiodących do raju.
(...)

(...)

Część Czwarta

IDYLLA ULICY PLUMET I EPOPEJA ULICY ŚW. DIONIZEGO

(...)

Księga dwunasta

<< KORYNT >>

(...)

II. Wesoły początek

(...)
Doprawdy, to mnie utwierdza w moich przekonaniach co do sytuacji finansowej Jehowy.
(...)

(...)

..
23. Clifford IRVING – (amerykański pisarz, urodzony w Nowym Jorku. Wiele z jego książek stało się międzynarodowymi bestsellerami. Pisze głównie tak zwane thrillery prawnicze)

Proces - (Trial) - (powieść)

przełożyła Urszula Gutowska – (polska tłumaczka)

(...)

(...)
– A mnie wciąż dajesz kosza – powiedział Rick – i twój chiński Bóg,
nie mówiąc już o Jehowie, nie ukarze cię za to.
(...)

24. James JOYCE – (irlandzki pisarz tworzący w języku angielskim)

Ulisses - (Ulysses) - (powieść)

Ulisses

przełożył Maciej Słomczyński – (polski pisarz i tłumacz)

(...)

WIELKOŚĆ DAWNEGO RZYMU

(...)
Żydzi na pustkowiu i na szczycie góry powiedzieli: Dobrze nam tu. Wybudujmy ołtarz Jehowie.
(...)
- Nie masz już Jehowy, poborcy obrzezek.
(...)

25. Hans Hellmut KIRST – (niemiecki pisarz i krytyk filmowy. Autor ponad 50 książek)

Niezwykłe wesele w Bärenwalde - (Die merkwürdige Hochzeit in Bärenwalde) - (powieść)

przekład Robert Stiller – (polski tłumacz, pisarz i językoznawca)

(...)
- Ty zupełnie już nie masz Boga w sercu... czy tego waszego Jehowy.
(...)
- Nie wygaduj mi w kółko i w kółko tych bzdur, od których skóra cierpnie,
człowieku! na temat Żydów, Jehowy, Tory i tak dalej.
(...)
Mój Boże, dziękuję ci... a może i twojemu Jehowie!
(...)

Noc długich noży - (Die Nächte der langen Messer) - (powieść)

Noc długich noży

przekład Karol Czejarek – (polski tłumacz)

(...)

GRUPA WESELA

(...)

9. Ostatnia próba

(...)
Na waszego Jehowę! Cóż pana upoważnia do takiego poglądu?
(...)

(...)

26. Henry KUTTNER – (amerykański pisarz science-fiction)

Gdy się przebierze miarka - (When the Bough Breaks) - (opowiadanie)

(...)
– Ach, tak – rzekł Bordent. – Ten. Myślałem, że to tablica Jehowy, ta z gromami.
(...)

Przełożyła Teresa Lechowska – (polska tłumaczka)

27. Sinclair LEWIS – (amerykański powieściopisarz, nowelista i dramaturg.
Pierwszy amerykański laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury)

Elmer Gantry - (Elmer Gantry) - (powieść)

przełożył Adam Kaska – (polski tłumacz)

(...)

Rozdział ósmy

(...)

(...)
Jego zapał, który mógłby się zwrócić ku różom i pieśniom, ku sztandarom i heroicznym czynom albo litości
dla uciśnionych mas, utonął w straszliwym majestacie Jehowy, zadumanym miłosierdziu naszego Pana, opowiadaniach o Jego urodzeniu - pokryci klejnotami królowie i ogniska pasterzy,
połyskująca gwiazda i dziecina w żłobie: mity błyszczące jak emaliowane kwiatki.
(...)

(...)

Rozdział siedemnasty

(...)
Profesor Bruno Zechlin przedstawił Franka setce bogów poza żydowskim Jehową czy Jahwe,
który był jedynie biedakiem i raczej nieudanym kuzynem takiego wspaniałego arystokraty jak Zeus.
(...)

(...)

28. Jack LONDON – (amerykański pisarz o niezwykle barwnym życiu. Był między innymi gazeciarzem, trampem, kłusownikiem, marynarzem, poszukiwaczem złota, reporterem, korespondentem wojennym)

Czerwony bóg - (The Red One) - (opowiadanie)

(...)
To tak, jakby Świat Boży zapadł w błotniste dno przepaści,
leżącej w głębinach piekielnych jak gdyby przykazania Jehowy, wyryte na kamieniu,
przedstawiane były małpom w ogrodzie zoologicznym;
jak gdyby Kazanie na Górze wygłoszone było w domu ryczących w szale wariatów.
(...)

Waikiki, Honolulu. Maj 22, 1916.

Poganin - (nowela)

(...)
Jeśli Jehowa czuwa ze swego wysokiego tronu nad najmarniejszą nawet ptaszyną,
chyba niepoślednie miejsce w jego królestwie zajmie Otoo, jedyny poganin z Bora Bora.

Przełożył Zygmunt Glinka – (polski tłumacz)

Wilk morski - (The Sea-Wolf) - (powieść)

Wilk morski

przełożył Jerzy Bohdan Rychliński – (polski prozaik marynista, tłumacz literatury anglosaskiej i rosyjskiej)

(...)

ROZDZIAŁ DWUDZIESTY SIÓDMY

(...)
Jehowa przybrał postać ludzką, gdyż mógł zwracać się do Hebrajczyków
jedynie pod postacią, którą zdolni byli pojąć.
(...)

(...)

Ząb wielorybi - (The Whale Tooth) - (opowiadanie)

(...)
O, Jehowa, wysłuchaj nas dla Niego, Twego Syna, którego nam dałeś,
aby przez Niego wszyscy ludzie stali się także Twemi dziećmi.
(...)

Żelazna Stopa - (The Iron Heel) - (powieść)

tłumaczył Józef Mondschein - (polski tłumacz)

(...)

Rozdział VIII

Burzyciele maszyn

(...)
Wierzcie mi: zadanie Jozuego było łatwiejsze, a przy tym Jehowa pomagał mu.
(...)

(...)

..
29. Icyk MANGER – (żydowski poeta i pisarz, jeden z najwybitniejszych poetów XX wieku tworzących w języku jidysz. Od 1969 w Izraelu jest przyznawana ceniona Nagroda literacka im. Icyka Mangera)

Casanova - (...) - (wiersz)

Jestem młody Casanova,
Płynę łodzią przez Wenecję.
Za Kupida mam - Jehowę,
Za boginię mam - Lukrecję.

(...)

Jestem młody Casanova,
Płynę łodzią przez Wenecję!
Gdzież Kupido mój - Jehowa?
Gdzież znalazłem tę Lukrecję.

(...)

Wisława Szymborska – (polska poetka, eseistka, krytyczka literacka, tłumaczka, felietonistka; laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, członkini oraz założycielka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, członkini Polskiej Akademii Umiejętności, odznaczona Orderem Orła Białego)

30. Karol MARKS – (niemiecki socjolog, filozof, ekonomista i działacz rewolucyjny.
Twórca marksizmu, współzałożyciel Pierwszej Międzynarodówki)

Kapitał - (Das Kapital) - (wykład podstaw poglądów ekonomicznych Marksa)

Kapitał

Krytyka Ekonomii Politycznej

TOM PIERWSZY

KSIĘGA PIERWSZA

PROCES WYTWARZANIA KAPITAŁU

(...)

DZIAŁ CZWARTY

WYTWARZANIE WARTOŚCI DODATKOWEJ WZGLĘDNEJ

(...)

ROZDZIAŁ DWUNASTY

PODZIAŁ PRACY I MANUFAKTURA

(...)

5. Kapitalistyczny charakter manufaktury

(...)
Podobnie jak naród wybrany nosił na swym czole napis, że jest własnością Jehowy,
tak też podział pracy wyciska na robotniku manufaktury pieczęć własności kapitału.
(...)

(...)

31. Bruce MARSHALL – (angielski pisarz szkockiego pochodzenia.
W jego twórczości często pojawia się tematyka religijna, a bohaterami wielu powieści są księża katoliccy)

Cud ojca Malachiasza - (Father Malachy's Miracle) - (powieść)

przełożyła Maria Kłos-Gwizdalska

ROZDZIAŁ PIERWSZY

(...)

(...)
Lecz ojciec Malachiasz sam na sam z Bogiem w przedziale dla palących trzeciej klasy Kolei Londyńskiej
i Północno-Wschodniej odgadywał ich myśli, wcale ich nie znając - nie tak,
jak wedle Izajasza Jehowa znał myśli dzieci Izraela, lecz raczej z pobłażliwością,
gdyż jako zakonnik i kapłan na wieki, pił Krew Chrystusową i dzień po dniu w drżących
i niepewnych dłoniach trzymał biedne, złamane Ciało Pańskie, i także dlatego,
że jako prawdziwy chrześcijanin kochał bliźniego swego, jak siebie samego.
(...)

(...)

32. John MILTON – (angielski poeta i pisarz)

Raj utracony - (Paradise Lost) - (poemat epicki w 12 księgach)

Raj utracony

przełożył Maciej Słomczyński – (polski pisarz i tłumacz)

KSIĘGA PIERWSZA

(...)
Pierwszymi byli ci z piekieł głębiny,
Którzy za łupem przebiegając Ziemię
Miejsca zajęli tuż przy miejscach Bożych,
A swe ołtarze przy Jego ołtarzach
Ustanowili i jako bogowie,
Czczeni przez wielkie narody tych krain,
Czelność przebywać mieli przy Jehowie
Piorunującym na Syjonie z tronu
Otoczonego rojem cherubinów,
Tak, często nawet i w świątyni samej
Mieli ołtarze szkaradne, by bluźnić
Jego obrzędom świętym i nabożnym,
A światłość Jego obrażać swym mrokiem.
(...)

(...)

KSIĘGA SIÓDMA

(...)
Chmury kadzideł z kadzielnic złocistych
Okryły górę. A śpiewali oni
O dziele sześciu tych dni, o stworzeniu:
Wielkie są dzieła Twoje, o Jehowo,
I nieskończoną Twa moc. Któż Cię zmierzy
I jakiż język zdoła Cię wysłowić?
(...)

(...)

..
33. Siergiej MSTISŁAWSKI – (rosyjski pisarz)

Szpak, ptak wiosenny - (Грач - птица весенняя) - (powieść)

przełożyła Gabriela Roklewska – (polska tłumaczka)

CZĘŚĆ PIEWSZA

(...)

Rozdział XXXII

ODWIEDZINY

(...)
Ach, tak, o mało nie zapomniałam: wujek Jehowa zachorował... Nie, nie - nie zaraźliwie.
Słysząc o "Jehowie" Mokeicz podniósł głowę, obudziła się w nim czujność. Imię jak gdyby znajome.
(...)

(...)

34. Nikołaj OSTROWSKI – (radziecki pisarz)

Jak hartowała się stal - (Как закалялась сталь) - (powieść realizmu socjalistycznego)

Jak hartowała się stal

Przełożył Wacław Rogowicz – (polski powieściopisarz i tłumacz literatury rosyjskiej i francuskiej)

CZĘŚĆ PIERWSZA

(...)

(...)
Modlił się do wszechmogącego Jehowy z całą żarliwością fanatyka.
(...)

(...)

..
35. Jog RAMACHARAKA – pseudonim literacki
właściwie William Walker ATKINSON – (amerykański prawnik, kupiec, redaktor i pisarz)

Religje Indyj - (religioznawstwo)

przetłumaczył Karol Chobot – (polski znawca teozofii, radża jogi oraz żydowskiej kabały i hebrajskiego tarota)

(...)
Do żydowskiej wiary hindusi odnoszą się z szacunkiem, ale przyznają,
że religijne idee żydów mają mało wspólnego z ich wierzeniami, dzięki tej ciasnocie poglądu,
zgodnie z którym Jehowa jest bóstwem tylko "wybranego narodu",
bóstwem rasy, a nie światowem, powszechnym bóstwem.
(...)

(...)

Awatar w osobie Kriszny.

(...)
Mamy tutaj pewien odcień poufnego osobistego zbliżenia się,
przypominający chrześcijańską miłość dla Mistrza, która jest poufniejszą od miłości dla Jehowy,
Ojca Trójcy, czczonego raczej z przerażeniem, pokutą i strachem,
niż z miłością czystą, jaką żywią dla drugiej osoby, Syna.
(...)

(...)

36. Ernest RENAN – (francuski pisarz, historyk, filolog i filozof, orientalista,
znany semitolog i badacz historii religii, zwłaszcza chrześcijaństwa)

Żywot Jezusa - (Vie de Jésus) - (analiza postaci Jezusa jako człowieka)

przekład z francuskiego Andrzej Niemojewski – (polski poeta i pisarz, także tłumacz)

(...)

ROZDZIAŁ I
Stanowisko Jezusa w dziejach powszechnych

(...)
Wszyscyśmy jako owce zbłądzili, każdy na drogę swą obróciliśmy się,
a Jehowa włożył nań nieprawości wszystkich nas.
(...)
Takci się Jehowie podobało zetrzeć go, i niemocą utrapię,
aby położywszy ofiarą za grzech duszę swą ujrzał nasienie swoje, przedłużył dni swoich,
a to, co się podoba Jehowie, przez rękę jego aby się szczęśliwie wykonało".
(...)

(w publikacji Imię Boga w formie Jehowa występuje wielokrotnie - zobacz skany)

37. Emmanuel ROIDIS – (grecki pisarz, publicysta i krytyk)
Jego najbardziej znana powieść Papież Joanna wydana w 1866 roku, została wyklęta przez grecki Synod Święty. Polemika na temat istnienia papieżycy Joanny, która została papieżem w 855r. jako Jan VIII trwa do dziś.
Obszerne informacje o papieżycy podał zmarły w 1278r. Marcin z Opawy – arcybiskup gnieźnieński, kronikarz, penitencjarz i kapelan papieży, autor napisanej na prośbę papieża Klemensa IV kroniki papieży i cesarzy.

Papież Joanna - (Πάπισσα Ιωάννα) - (powieść)

przełożyli z języka greckiego Krystyna Usarek i Lefteris Mavroidis – (tłumacze)

(...)

Rozdział III

(...)
Takie i temu podobne bluźniercze brednie bluzgały z jego plugawych ust,
po czym jął splatać wieniec z obłoków i gwiazd dla Jehowy.
(...)

(...)

..
38. Anatolij RYBAKOW – (rosyjski pisarz)

Dzieci Arbatu - (Дети Арбата) - (powieść)

przełożyła Zofia Gadzinianka – (polska tłumaczka)

Tom 2

Ciąg dalszy części drugiej

(...)

(...)
Niech mi pan pokaże współczesnego Żyda, który by wierzył w Jehowę.
(...)

(...)

39. H.W.F. SAGGS – (Henry William Frederick Saggs - brytyjski orientalista.
Studiował teologię, biblistykę i lingwistykę. Doktor i profesor uczelni w Londynie.)

Wielkość i upadek Babilonii - (The Greatness That Was Babylon) - (powieść)

przełożył Jerzy Nowacki – (polski tłumacz)

(...)

Część druga
HISTORIA SPOŁECZEŃSTWA I KULTURY

(...)

Rozdział VIII
ADMINISTRACJA

(...)

OKRES NOWOASYRYJSKI

(...)
Izajasz uważał Asyrię - którą określał mianem "rózgi gniewu [Boga]" (X, 5) - za narzędzie w rękach Jehowy.
(...)
Basza, po odebraniu tronu Izraela następcy Jeroboama,
wymordował za zgodą proroków Jehowy całą rodzinę Jeroboama (3 Księga Królewska, XV, 25-30).
(...)
Inny monarcha izraelicki, Jehu, po wytępieniu siedemdziesięciu synów Achaba
i wszystkich jego pozostałych przy życiu krewnych, a wraz z nimi czterdziestu dwóch synów Ochozjasza
i wielkiej liczby wprowadzonych w błąd, ale skądinąd niegroźnych wyznawców Baala,
uzyskał entuzjastyczną aprobatę wpływowych kół wyznawców Jehowy (4 Księga Królewska, X, 1-30).
(...)

Rozdział X
RELIGIA

(...)

PANTEON

(...)
Podobnie jak Jehowa (Proroctwo Izajasza, XIX, 1), Adad dosiadał obłoków,
a jego głosem był grzmot (por. 1 Księga Samuela, II, 10, VII, 10; Księga Joba, XXXVII, 4-5, XL, 9 itd.).
(...)
Wprawdzie można byłoby uznać, że w Izraelu w okresie wcześniejszym Baalim posiadał własny realny byt,
ale w religii, tak jak objawiali ją prorocy, zawsze widoczny jest pogląd, że Baalim różni się od Jehowy ("Pana")
nie tylko stopniem hierarchicznym, lecz przede wszystkim swym zasadniczym jestestwem.
(...)
Gdyby udało się udowodnić, że pierwszy został nim nazwany bóg, można byłoby stąd wnosić,
że Aszur był pierwotnie nie tyle bogiem miasta, ile bogiem plemiennym,
tak samo jak Jahwe (Jehowa) wśród Hebrajczyków.
(...)

(...)

40. Walter SCOTT – (szkocki powieściopisarz i poeta)

Ivanhoe - (powieść historyczna)

Ivanhoe

przełożyła Teresa Tatarkiewicz – (polska tłumaczka)

(...)

ROZDZIAŁ XXIX

(...)
Kto wie, czy niedola nasza nie jest zapowiedzią gniewu Jehowy na tę wyrodną córkę,
która myśli więcej o niewoli obcego niż o niewoli własnego ojca,
która nie pamięta o strapieniach plemienia Judy, lecz podziwia urodę niewiernego?
(...)

(...)

41. Upton SINCLAIR – (pisarz amerykański)

Jim Higgins - (powieść)

przekład Felicja Nossig – (polska publicystka i tłumaczka)

(...)

ROZDZIAŁ DZIESIĄTY

JIM HIGGINS SPOTYKA FABRYKANTA

(...)

(...)
Gdyby był powiedział, że archanioł Gabriel zjawił się w ich chacie albo sam Jehowa zszedł na ziemię
wśród błyskawic i grzmotów z serafińską swą świtą, biedna Liza nie byłaby bardziej przerażona.
(...)

(...)

42. Isaac Bashevis SINGER – (ur. w Leoncinie obok Nowego Dworu Mazowiec. pisarz żydowski, tworzący głównie w języku jidysz, dziennikarz. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury)

Dwór - (powieść)

przełożyła Irena Wyrzykowska – (polska tłumaczka)

(...)

Część trzecia

(...)

Rozdział dwudziesty dziewiąty

(...)

III

(...)
Był tak zapełniony, że zda się nie zmieściłaby się nawet szpilka,
lecz gdy Wielki Kapłan zaintonował imię Jehowy, podwórzec zdał się rozszerzać,
aby wszyscy mogli się skłonić i klęknąć.
(...)

Papież Zejdł - (opowiadanie)

przełożyła Dorota Bogutyn – (polska tłumaczka)

(...)

(...)
Wiesz chyba, że Żydzi nigdy nie szanowali swych przywódców: narzekali na Mojżesza,
buntowali się przeciwko Samuelowi, wrzucili Jeremiasza do rynsztoka i namordowali Zachariasza.
Naród Wybrany nienawidzi tego, co wielkie.
W wielkim człowieku wyczuwają rywala Jehowy, dlatego też wielbią przeciętność i miernotę.
(...)

(...)

Spuścizna - (powieść)

przełożyła Irena Wyrzykowska – (polska tłumaczka)

CZĘŚĆ PIERWSZA

(...)

ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY

(...)

(...)
Jehowa ze Starego Testamentu igrał z Izraelitami jak kot z myszką.
(...)

(...)

..
43. Aleksander SOŁŻENICYN – (rosyjski pisarz, laureat literackiego Nobla)

Archipelag GUŁag - (Архипелаг ГУЛАГ) - (trzytomowe dzieło w formie relacji historycznej)

Archipelag GUŁag

1918 - 1956

PRÓBA DOCHODZENIA LITERACKIEGO

autoryzowany przekład z rosyjskiego: Jerzy Pomianowski (Michał Kaniowski) – (polski prozaik, eseista, ekspert do spraw Europy Wschodniej, krytyk teatralny, scenarzysta filmowy, tłumacz)

TOM III

(...)

CZĘŚĆ SZÓSTA

ZESŁANIE

(...)

WYGNANIE DO RAJU

(...)
Zatrzymał się więc zupełnie świadomie i tym samym wydał cały pułk na zgubę;
zlazł z konia, objął drzewo rękoma (a może schował się za nim przed odłamkami) i... poprzysiągł Jehowie,
że jeśli tylko uratuje się, to będzie już odtąd nabożnie i święcie przestrzegać wszystkich praw swojej religii.
(...)

VII

ZEKI NA SWOBODZIE

(...)
Również Grigorij M-z dostał prawo powrotu z zesłania, unieważniono jego wyrok sądowy,
zrehabilitowano, oddano legitymację partyjną (nie pytają przecież przy tej okazji,
czyś nie uwierzył tymczasem w Jehowę albo Mahometa?
Przecież nie zastanawiają się, czy cokolwiek z twego dawnego światopoglądu ocalało).
(...)

(...)

44. Emilian STANEW – (bułgarski pisarz, historyk, filolog i filozof, orientalista,
znany semitolog i badacz historii religii, zwłaszcza chrześcijaństwa)

Łazarz i Jezus - (Лазар и Исус) - (opowiadanie)

przełożyła Teresa Dąbek-Wirgowa – (polska tłumaczka)

(...)
- Mówisz o Jehowie?
- Nie wiem. Może to Jehowa.
(...)

(...)

(...)
- Czyś oglądał Jehowę i zastępy aniołów?
(...)

(...)

(...)
A wtedy najprzedniejszy spośród faryzeuszy zapytał,
czy Łazarz oglądał Jehowę i Abrahama.
(...)

(...)

..
45. Kurt VONNEGUT Jr. – (amerykański pisarz i publicysta)

Kocia kołyska - (Cat's Cradle) - (powieść)

Kocia kołyska

przełożył Lech Jęczmyk – (polski eseista, publicysta, redaktor i tłumacz)

(...)

37. WSPÓŁCZESNY GENERAŁ MAJOR

I wtedy, pewnego dnia, pewnej niedzieli, dowiedziałem się,
gdzie ukrywa się zbiegły przed sprawiedliwością twórca modeli,
Wielki Bóg Jehowa i Belzebub owadów ze słoika,
jednym słowem dowiedziałem się, gdzie można znaleźć Franklina Hoenikkera.
(...)

(...)

46. Lewis WALLACE – (pisarz amerykański, wojskowy, prawnik i dyplomata)

Ben Hur - (Ben-Hur: A Tale of the Christ) - (powieść)

Opowiadanie historyczne z czasów Jezusa Chrystusa

(...)

ROZDZIAŁ II

(...)
- Przecież jesteś Żydem - rzekł rabbi poważnie - jesteś Żydem, i to z pokolenia Dawida;
nie sądzę, abyś chętnie płacił inną daninę, jak tę, którą dawny zwyczaj nakazał składać Jehowie.
(...)
- Pokój Jehowy z Tobą - rzekł Józef, dotarłszy w końcu do stróża.
(...)

ROZDZIAŁ VI

(...)
Sama jego codzienna obecność przypominała im czasy,
kiedy Jehowa rządził pokoleniami przez synów Aaronowych; obietnice i wieszczenia Proroków,
wszystko to karmiło nadzieję lepszej przyszłości i pozwalało cierpliwie oczekiwać przyjścia Judy,
który miał rządzić Izraelem.
(...)
- Kim są mędrcy naszych czasów? - mówił dalej Messala. - Nie ci zaiste,
którzy trawią dni swoje na sprzeczkach o minione rzeczy, o Baala, Jowisza, czy Jehowę, o nauką i religię.
(...)

ROZDZIAŁ VII

(...)
Czy wobec tego może być, aby ci, synu mój, z którymi Jehowa tak przebywał, nic od Niego nie przyjęli,
żeby w ich życiu, sprawach i czynach, obok ludzkich zdolności, nie było jakiegoś śladu boskiego pochodzenia?
(...)
Na koniec, mój Judo - jeśli wolno i jeśli przystoi w jakikolwiek sposób zestawiać wielkiego Jehowę z Jowiszem,
to zaiste dosyć jest osądzić uczynki i sprawy tych, którzy im służą i w imieniu owych bóstw działają.
(...)

ROZDZIAŁ X

(...)
- Słyszałeś o Bogu mych ojców - rzekł - o nieśmiertelnym Jehowie?
(...)

ROZDZIAŁ XIV

(...)
Jeśli więc kiedy pomyślisz o mnie, pamiętaj, że ci jedno tylko stawiałem pytanie,
które przysięgam na proroków i Jehowę, twojego i mojego Boga, było jedynym celem mego tutaj przybycia.
(...)

ROZDZIAŁ XXIV

(...)
Prorocy mieli światło wprost z nieba, tak jak i on - proroków jest wielu, on jeden, a Jehowa zawsze ten sam.
(...)

ROZDZIAŁ XXXII

(...)
- To jest Korban, skarb Jehowy!
(...)

ROZDZIAŁ XLII

(...)
- Synu Hura, jeżeli Jehowa miłośnie nie wyciągnie Swej ręki, Izrael stracony, a i my z nim.
(...)

(...)

47. Mika WALTARI – (fiński pisarz, redaktor, dziennikarz i krytyk literacki)

Egipcjanin Sinuhe - (Sinuhe egyptiläinen) - (powieść historyczna)

Egipcjanin Sinuhe

przełożył Zygmunt Łanowski – (polski tłumacz)

CZĘŚĆ I

(...)

Księga piąta

HABIROWIE

(...)

(...)
Horemheb kazał porąbać posąg boga na szczapy i spalić go przed Sachmet,
a żołnierze bili się z dumą w piersi i mówili: - Patrzcie, jak palimy boga Habirów!
- Bóg ten miał na imię Jehowa albo Jahwe i Habirowie nie mieli żadnych innych bogów prócz niego.
(...)

(...)

48. Herbert George WELLS – (angielski pisarz, pionier gatunku science fiction)

Historia świata - (The Outline of History) - (literatura filozoficzno-historyczna)

przekład Jan Parandowski – (polski pisarz, eseista i tłumacz)

(...)

Rozdział dwudziesty drugi

Kapłani i Prorocy Judei

(...)
Bogaci i uciskający biednych, rozkosznicy zjadający chleb sierocy;
ludzie zamożni przyjaźnią się z obcymi i naśladują ich zbytek i występki;
a to wszystko jest nienawistne Jehowie, Bogu Abrahama, którego ręka karząca zawisła nad krajem.
(...)

(...)

49. Anatolij WINOGRADOW – (rosyjski pisarz i historyk literatury)

Potępienie Paganiniego - (Осуждение Паганини) - (powieść)

tłumaczył Włodzimierz Słobodnik – (polski poeta, satyryk, tłumacz i autor książek)

(...)

Rozdział dwudziesty drugi

W drodze do Wiednia

(...)
Musi pan mieć na względzie, że gwiazda Spohra blednie, gra źle, roztył się,
stał się wstrętny z tą swoją papieską bezgrzesznością, zbrzydła mu rola Jehowy muzycznego.
(...)

..
50. R. J. WIPPER – (rosyjski i radziecki uczony)

Rzym i wczesne chrześcijaństwo - (Рим и раннее христианство) - (religioznawstwo)

tłumaczył T. Ładyka – (polski tłumacz)

CZĘŚĆ PIERWSZA

(...)

Rozdział szósty

UGRUPOWANIA RELIGIJNO-POLITYCZNE W JUDEI W I W.N.E.

(według Józefa Flawiusza)

(...)

6. ŚWIATOPOGLĄD SEKT ŻYDOWSKICH

(...)
W ich świadomości jerozolimski Bóg Jehowa stopniowo przekształcał się we wszechobecnego Boga wszechświata.
(...)

(...)

Rozdział ósmy

MESJANIZM WOJUJĄCY W POWSTANIU ŻYDOWSKIM LAT 66-73

1. SPOŁECZNY CHARAKTER POWSTANIA

(...)
Najbardziej aktywni z nich nosili się, być może, z ambitnymi zamiarami,
aby kult Jehowy uczynić religią panującą w cesarstwie.
(...)

(...)

Rozdział dziesiąty

OGÓLNE UWAGI O SYTUACJI RELIGII W IMPERIUM W I W.N.E.

1. POPRZEDNICY CHRZEŚCIJAŃSTAWA W I W.N.E.

(...)
Przy całej wrogości do pogaństwa, przy całej wyłączności monoteizmu,
który obok Jehowy nie dopuszczał innych bogów, żydowska myśl religijna ulegała silnemu oddziaływaniu:
po pierwsze - hellenizmu i po drugie - kultury perski-indyjskiej.
(...)

(...)

(w publikacji Imię Boga w formie Jehowa występuje wielokrotnie - zobacz skany)